Pierwsza Pomoc Przy Oparzeniach
Oparzenia to uszkodzenia skóry lub tkanek głębiej położonych, spowodowane działaniem wysokiej temperatury, substancji chemicznych, prądu elektrycznego lub promieniowania. Prawidłowa pierwsza pomoc jest kluczowa dla ograniczenia uszkodzeń i przyspieszenia gojenia.
Rodzaje Oparzeń:
- Oparzenia I stopnia: Uszkodzenie naskórka, charakteryzuje się zaczerwienieniem, bólem i niewielkim obrzękiem. Przykładem jest oparzenie słoneczne.
- Oparzenia II stopnia: Uszkodzenie naskórka i części skóry właściwej. Charakteryzują się pęcherzami, silnym bólem i zaczerwienieniem.
- Oparzenia III stopnia: Uszkodzenie naskórka, skóry właściwej i tkanek podskórnych. Skóra może być biała, woskowata, zwęglona lub czarna. Ból może być mniejszy z powodu uszkodzenia zakończeń nerwowych.
- Oparzenia IV stopnia: Uszkodzenie sięga kości, mięśni i ścięgien. Wymaga natychmiastowej interwencji medycznej.
Pierwsza Pomoc (Kroki Ogólne):
- Zabezpieczenie: Zadbaj o własne bezpieczeństwo. Wyłącz źródło oparzenia (np. wyłącz prąd, odsuń ofiarę od ognia).
- Ochładzanie: Najważniejszy krok. Natychmiast schładzaj oparzone miejsce przez co najmniej 10-20 minut pod bieżącą, chłodną wodą (nie lodowatą!). To pomaga zatrzymać proces oparzenia i zmniejsza ból. Przy oparzeniach chemicznych przepłukiwanie powinno trwać dłużej - nawet 30-60 minut.
- Usuwanie Odzieży i Biżuterii: Delikatnie usuń odzież i biżuterię z obszaru oparzenia, chyba że jest przyklejona do skóry. Jeśli odzież przylega, nie próbuj jej odrywać – przetnij ją wokół oparzonego miejsca.
- Opatrunek: Przykryj oparzenie jałowym opatrunkiem lub czystą, suchą tkaniną. Nie stosuj maści, kremów ani tłuszczów na otwarte rany.
- Monitorowanie: Obserwuj poszkodowanego pod kątem objawów wstrząsu (bladość, potliwość, szybkie tętno, zawroty głowy).
- Wezwanie Pomocy: Wezwij pogotowie ratunkowe (112 lub 999) w przypadku:
- Oparzeń III i IV stopnia
- Oparzeń obejmujących dużą powierzchnię ciała (np. cała ręka, noga, tułów)
- Oparzeń twarzy, szyi, rąk, stóp, narządów płciowych
- Oparzeń dróg oddechowych (podejrzenie, gdy poszkodowany kaszle, ma trudności z oddychaniem, ma opuchniętą twarz lub spalone włosy w nosie)
- Oparzeń u dzieci i osób starszych
- Oparzeń chemicznych i elektrycznych
- Jeśli poszkodowany ma inne poważne obrażenia lub choroby współistniejące
Czego NIE robić:
- Nie nakładaj lodu bezpośrednio na oparzenie – może to spowodować odmrożenie.
- Nie przekłuwaj pęcherzy – zwiększa to ryzyko infekcji. Jeśli pęcherz sam pęknie, delikatnie oczyść ranę i przykryj jałowym opatrunkiem.
- Nie stosuj maści, kremów ani tłuszczów na świeże oparzenia – utrudniają oddawanie ciepła i mogą zwiększyć ryzyko infekcji.
- Nie odrywaj przyklejonej odzieży.
- Nie panikuj. Działaj spokojnie i rozważnie.
Dodatkowe Informacje Specyficzne dla Typów Oparzeń:
- Oparzenia Chemiczne: Kluczowe jest szybkie i obfite płukanie wodą przez co najmniej 20-30 minut, usuwając substancję chemiczną. Należy zdjąć odzież, która mogła zostać skażona. Zidentyfikuj substancję chemiczną, jeśli to możliwe, i przekaż tę informację ratownikom medycznym.
- Oparzenia Elektryczne: Zawsze istnieje ryzyko uszkodzenia wewnętrznego, nawet jeśli oparzenie na skórze wydaje się niewielkie. Upewnij się, że poszkodowany nie ma kontaktu z prądem przed udzieleniem pomocy. Sprawdzaj funkcje życiowe i wezwij pogotowie.
- Oparzenia Dróg Oddechowych: Są bardzo niebezpieczne. Poszkodowany może mieć trudności z oddychaniem, chrypkę, kaszel, obrzęk twarzy. Należy natychmiast wezwać pomoc medyczną.
Ważne Linki: